史军义 周德群 马丽莎 姚 俊 张德模
(1 中国林业科学研究院西南花卉研究开发中心 昆明 650224;2 昆明理工大学环境科学与工程学院 昆明 650500;3 重庆市南川区林业局 重庆 408400)
根据国际生物科学联盟(IUBS)的规定,全世界野生或自然起源的植物的拉丁学名是由《国际植物命名法规》(ICBN)、后更名为《国际藻类、菌物和植物命名法规》(ICN)加以规范和管理[1],而因人类有意活动选择、引种、培育和生产的栽培植物的名称则由《国际栽培植物命名法规》(ICNCP)加以规范和管理[2]。这是目前世界公认的关于国际植物命名的两大法规体系。
全世界按照ICBN或ICN公开发表的竹类植物约120多属、1500多种。对于中国的竹类植物的物种情况,先后有过3次较为全面的总结。第1次是1996年出版的《中国植物志》第9卷第1分册,共收录竹类植物502种,涉及37个竹属[3],1994年出版的《中国竹类植物图志》[4]和2006年出版的《Flora of China Vol. 22 (Poaceae, TribeBambuseae)》[5]均属该范畴;第2次是2008年出版的《中国竹类图志》,该书以前一次总结为基础,增加了200多种新发表竹种,共收录竹类植物708种,涉及43个竹属[6];第3次是2017年出版的《中国竹类图志(续)》,该书是在第2次总结基础上,补充收录了竹类植物43种,涉及15个竹属[7]。
之后,全国各地又陆续报道了11个新竹种。到目前为止,中国实际按照ICBN或ICN公开发表的竹类植物共有44属、762种,占世界竹类物种数量的50%以上。另外,还有55变种、147变型、5个杂交竹种,计207个种下分类群以及按ICNCP发表的竹类栽培品种和许多存疑竹类不包括在内。由此可见,中国是世界上竹类物种多样性最丰富的国家。
包括梨竹M.baccifera(Roxb.) Kurz、小梨竹M.humilisKurz 2种。
仅有泡竹P.polymorphumMunro 1种。
包括澜沧梨藤竹M.arrectusYi、梨藤竹M.compactiflorus(Kurz) Benth. & Hook. f.、西藏梨藤竹M.elevatissimusHsueh & Yi、流苏梨藤竹M.fimbriatusHsueh & Hui、纤细梨藤竹M.gracilisW. T. Lin、大吊竹M.scandensHsueh & Hui、高肩梨藤竹M.yunnanensis(Wen) Yi等7种。
仅有薄竹L.chinensis(Rendle) Chia & H. L. Fung 1种。
包括空竹C.fuchsianumGamble、小空竹C.pallidumMunro、糯竹C.pergracileMunro、针麻竹C.scandensBor、金毛空竹C.virgatum(Munro) Kurz等5种。
包括大泰竹Th.oliveriGamble、泰竹Th.siamensis(Kurz ex Munro) Gamble 2种。
包括芸香竹B.amplexicaulis(Chia, H. L. Fung & Y. L. Yang) N. H. Xia、响子竹B.levigata(Chia, H. L. Fung & Y. L. Yang) N. H. Xia、小花单枝竹B.parvifloscula(W. T. Lin) N. H. Xia、单枝竹B.saxatilis(Chia, H. L. Fung & Y. L. Yang) N. H. Xia等4种。
包括箭挡新小竹N.mannii(Gamble) R. B. Majumdar、西藏新小竹N.microphyllusHsueh & Yi、新小竹N.prainii(Gamble) Keng f.等3种。
仅有瓜多竹G.angustifoliaKunth 1种。
箣竹属计74种,包括箣竹亚属Subgen.Bambusa34种,孝顺竹亚属Subgen.Leleba(Nakai) Keng f. 40种。
箣竹亚属Subgen.Bambusa包括抱秆黄竹B.amplexicaulisW. T. Lin & Z. M. Wu、狭耳坭竹B.angustiauritaW. T. Lin、狭耳箣竹B.angustissimaChia & H. L. Fung、印度箣竹B.arundinacea(Retz.) Willd.、裸耳竹B.aurinudaMcClure、箣竹B.blumeanaJ. A. & J. H. Schult. f.、焕镛箣竹B.chuniiChia & H. L. Fung、东兴黄竹B.corniculataChia & H. L. Fung、牛角竹B.cornigeraMcClure、吊罗坭竹B.diaoluoshanensisChia & H. L. Fung、坭箣竹B.dissimulatorMcClure、小簕竹B.flexuosaMunro、鸡窦箣竹B.funghomiiMcClure、坭竹B.gibbaMcClure、光鞘石竹B.glabro-vaginaG. A. Fu、毛秆竹B.hirticaulisR. S. Lin[8]、乡土竹B.indigenaChia & H. L. Fung、黎庵高竹B.insularisChia & H. L. Fung、油箣竹B.lapideaMcClure、软箣竹B.latideltataW. T. Lin、紫斑箣竹B.longipaleaW. T. Lin、大耳坭竹B.macrotisChia & H. L. Fung、马岭竹B.malingensisMcClure、牛儿竹B.prominensH. L. Fung & C. Y. Sia、坭黄竹B.ramispinosaChia & H. L. Fung、木竹B.rutilaMcClure、 糙秆坭竹B.scabriculmaW. T. Lin、掩耳黄竹B.semitectaW. T. Lin & Z. M. Wu、车筒竹B.sinospinosaMcClure、海南斑竹B.striato-maculataG. A. Fu、锦竹B.subaequalisH. L. Fung & C. Y. Sia、壮竹B.valida(Q. H. Dai) W. T. Lin、佛肚竹B.ventricosaMcClure、霞山坭竹B.xiashanensisChia & H. L. Fung等34种。
孝顺竹亚属Subgen.Leleba(Nakai) Keng f.包括花竹B.albo-lineataChia、隆武竹B.annulataW. T. Lin & Z. J. Feng、阳春石竹B.basisolidaW. T. Lin、妈竹B.boniopsisMcClure、褐毛青皮竹B.brunneo-aciculiaG. A. Fu、缅甸竹B.burmanicaGamble、佯黄竹B.changningensisYi & B. X. Li、密节竹B.concavaW. T. Lin、破篾黄竹B.contractaChia & H. L. Fung、大花竹B.dahuazhuYi & B. X. Li、客家竹B.deformisYi & L. Yang、长枝竹B.dolichocladaHayata、蓬莱黄竹B.duriusculaW. T. Lin、大眼竹B.eutuldoidesMcClure、鱼肚腩竹B.gibboidesW. T. Lin、藤枝竹B.lentaChia、花眉竹B.longispiculataGamble ex Brandis、微舌黄竹仔B.minutiligulataW. T. Lin & Z. M. Wu、拟黄竹B.mollisChia & H. L. Fung、孝顺竹B.multiplex(Lour.) Raeuschel ex J. A. & J. H. Schult.、黄竹仔B.mutabilisMcClure、俯竹B.nutansWall. ex Munro、米筛竹B.pachinensisHayata、大薄竹B.pallidaMunro、撑篙竹B.pervariabilisMcClure、石竹仔B.piscatorumMcClure、灰秆竹B.polymorphaMunro、毛鞘黄竹仔B.pubivaginataW. T. Lin & Z. M. Wu、紫竹仔B.purpureo-vaginaG. A. Fu、硬头黄竹B.rigidaKeng & Keng f.、三灶坭竹B.sanzaoensisW. T. Lin、信宜石竹B.subtruncataChia & H. L. Fung、青皮竹B.textilisMcClure、马甲竹B.tuldaRoxb.、青秆竹B.tuldoidesMunro、乌叶竹B.utilisW. C. Lin、多变黄竹B.varioauritaW. T. Lin & Z. J. Feng、龙头竹B.vulgarisSchrader ex Wendland、疙瘩竹B.xueanaOhrnberger、学琳石竹B.xuelinianaR. S. Lin & C. H. Zheng等40种。
包括单竹L.cerosissima(McClure) McClure、粉单竹L.chungii(McClure) McClure、料慈竹L.distegia(Keng & Keng f.)Keng f.、冇节竹L.fujianensisYi & J. Y. Shi、桂单竹L.funghomiiMcClure、绵竹L.intermedia(Hsueh & Yi) Yi、长药甲竹L.longiantheraG. A. Fu、水单竹L.papillataQ. H. Dai、细单竹L.papillatoides(Q. H. Dai & D. Y. Huang) Yi、疏花单竹L.remotiflora(Kuntze) McClure、皱纹单竹L.rugataW. T. Lin、藤单竹L.scandensMcClure、油竹L.surrectaQ. H. Dai、木亶竹L.wenchouensisWen等14种。
包括慈竹N.affinis(Rendle) Keng f.、方城慈竹N.fangchengensisYi & J.Y. Shi 2种。
包括苦绿竹D.basihirsuta(McClure) Keng f. & W. T. Lin、吊丝球竹D.beecheyana(Munro) Keng f.、孟竹D.bicicatricata(W. T. Lin) Keng f.、大绿竹D.daiiKeng f.、乌脚绿D.edulis(Odashima) Keng f.、线耳绿竹D.lineariauritaYi & L. Yang、绿竹D.oldhami(Munro) Keng f.、孖竹D.recto-cuneata(W. T. Lin) Yi、黄麻竹D.stenoaurita(W. T. Lin) Keng f. & W. T. Lin、吊丝单D.vario-striata(W. T. Lin) Keng f.等10种。
包括马来甜龙竹D.asper(J. A. & J. H. Schult.) Backer ex Heyne、黑竹DendrocalamusatroviridisD. Z. Li & H. Q. Yang、椅子竹D.bambusoidesHsueh & D. Z. Li、小叶龙竹D.barbatusHsueh & D. Z. Li、缅甸龙竹D.birmanicusA. Camus、勃氏甜龙竹D.brandisii(Munro) Kurz、美穗龙竹D.calostachyus(Kurz) Kurz、梁山慈竹D.farinosus(Keng & Keng f.) Chia & H. L. Fung、福贡龙竹D.fugongensisHsueh & D. Z. Li、龙竹D.giganteusMunro、版纳甜龙竹D.hamiltoniiNees & Arn. ex Munro、冬竹D.inermis(Keng & Keng f.) Yi、建水龙竹D.jianshuiensisHsueh & D. Z. Li、小软竹D.jinghongensisP. Y. Wang, Y. X. Zhang & D. Z. Li、麻竹D.latiflorusMunro、荔波吊竹D.liboensisHsueh & D. Z. Li、长耳吊丝竹D.longiauritusS. H. Chen, K. F. Huang & R. S. Chen、黄竹D.membranaceusMunro、勐罕龙竹D.menghanensisP. Y. Wang & D. Z. Li[9]、勐笼龙竹D.menglongensisHsueh & K. L. Wang[10]、吊丝竹D.minor(McClure) Chia & H. L. Fung、倬牡竹D.mutatusYi & B. X. Li、江竹D.pachycladusD. Z. Li & Hui、粗穗龙竹D.pachystachysHsueh & D. Z. Li、巴氏龙竹D.parishiiMunro、金平龙竹D.peculiarisHsueh & D. Z. Li、粉麻竹D.pulverulentusChia & But、融安黄竹D.ronganensisQ. H. Dai & D. Y. Huang、龙丹竹D.rongchengensisYi & C. Y. Sia、清甜竹D.sapidusQ. H. Dai & D. Y. Huang、野龙竹D.semiscandensHsueh & D. Z. Li、锡金龙竹D.sikkimensisGamble ex Oliver、巨龙竹D.sinicusChia & J. L. Sun、牡竹D.strictus(Roxb.) Nees、西藏牡竹D.tibeticusHsueh & Yi、毛龙竹D.tomentosusHsueh & D. Z. Li、黔竹D.tsiangii(McClure) Chia & H. L. Fung、版纳龙竹D.xishuangbannaensisD. Z. Li & H. Q. Yang、盈江龙竹DendrocalamusyingjiangensisD. Z. Li & H. Q. Yang、云南龙竹D.yunnanicusHsueh & D. Z. Li等40种。
包括白毛巨竹G.albociliata(Munro) Kurz、爪哇巨竹G.apusKurz ex Munro、紫秆巨竹G.atroviolaceaWidjaja、滇竹G.felix(Keng) Keng f.、毛笋竹G.levis(Blanco) Merr.、长舌巨竹G.ligulataGamble、黑毛巨竹G.nigrociliata(Büse) Kurz、南峤滇竹G.parviflora(Keng f.) Keng f.、小巨竹G.callosaN. H. Xia, Y. Zeng & R. S. Lin[11]、花巨竹G.verticillata(Willd.) Munro等10种。
包括摆竹I.acutiligulataZ. P. Wang & G. H. Ye、甜大节竹I.angustataMcClure、窄叶大节竹I.angustifoliaW. T. Lin、短舌大节竹I.breviligulataW. T. Lin & Z. M. Wu、大节竹I.crassifloraMcClure、算盘竹I.glabrataC. D. Chu & C. S. Chao、浦竹仔I.hispidaMcClure、粗穗大节竹I.ingensHsueh & Yi、哈竹I.jinpingensisYi、黄秆竹I.levigataZ. P. Wang & G. H. Ye、荔波大节竹I.lipoensisC. D. Chu & K. M. Lan、棚竹I.longispicataW. Y. Hsiung & C. S. Chao、月耳大节竹I.lunataW. T. Lin、斑箨大节竹I.maculaW. T. Lin & Z. M. Wu、小叶大节竹I.parvifoliaC. S. Chao & Q. H. Dai、横枝竹I.patensC. D. Chu & C. S. Chao、微耳大节竹I.pusilloauritaW. T. Lin、桑植大节竹I.sangzhiensisB. M. Yang、倭形竹I.shibataeoidesMcClure、单穗大节竹I.singulispiculaWen、中华大节竹I.sinicaC. D. Chu & C. S. Chao、江华大节竹I.spongiosaC. S. Chao & B. M. Yang、小甜大节竹I.suavisW. T. Lin & Z. J. Feng、五爪竹I.triangulataHsueh & Yi、武宁大节竹I.wuningensisWen & Y. Zou等25种。
包括尖舌唐竹S.acutiligulataW. T. Lin、独山唐竹S.dushanensis(C. D. Chu & J. Q. Zhang) Wen、白皮唐竹S.farinosa(McClure) Wen、少毛唐竹S.glabrataW. T. Lin & Z. J. Feng、扛竹S.henryi(McClure) C. D. Chu & C. S. Chao、毛环唐竹S.incanaWen、晾衫竹S.intermediaMcClure、南丹唐竹S.nandanensisWen、肾耳唐竹S.nephroauritaC. D. Chu & C. S. Chao、红舌唐竹S.rubroligulaMcClure、糙耳唐竹S.scabridaWen、胶南竹S.seminudaWen、花箨唐竹S.striataWen、沟槽唐竹S.sulcataW. T. Lin & Z. M. Wu、唐竹S.tootsik(Sieb.) Makino、尖头唐竹S.urensWen等16种。
包括狭叶方竹Ch.angustifoliaC. D. Chu & C. S. Chao、缅甸方竹Ch.armata(Gamble) Hsueh & Yi、短节方竹Ch.brevinodaHsueh & W. P. Zhang、小方竹Ch.convolutaQ. H. Dai & X. L. Tao、大明山方竹Ch.damingshanensisHsueh & W. P. Zhang、大叶方竹Ch.grandifoliaHsueh & W. P. Zhang、合江方竹Ch.hejiangensisC. D. Chu & C. S. Chao、毛环方竹Ch.hirtinodaC. S. Chao & K. M. Lan、乳纹方竹Ch.lactistriataW. D. Li & Q. X. Wu、雷山方竹Ch.leishanensisYi、寒竹Ch.marmorea(Mitford) Makino、墨脱方竹Ch.metuoensisHsueh & Yi、小花方竹Ch.microflosculaMcClure、刺黑竹Ch.neopurpureaYi、宁南方竹Ch.ningnanicaHsueh & L. Z. Gao、刺竹子Ch.pachystachysHsueh & Yi、少刺方竹Ch.paucispinosaYi、屏山方竹Ch.pingshanensisYi & J. Y. Shi、方竹Ch.quadrangularis(Fenzi) Makin、弯刺方竹Ch.recurvaYi、溪岸方竹Ch.rivularisYi、武夷山方竹Ch.setiformisWen、实心寒竹Ch.solidaB. M. Yang & C. Y. Zeng、八月竹Ch.szechuanensis(Rendle) Keng f.、天全方竹Ch.tianquanensisYi、永善方竹Ch.tuberculataHsueh & L. Z. Gao、金佛山方竹Ch.utilis(Keng) Keng f.、云南方竹Ch.yunnanensisHsueh & W. P. Zhang、蜘蛛竹Ch.zhizhuzhuYi等29种。
包括平竹Q.communisHsueh & Yi、细弱筇竹Q.gracilisW. T. Lin、细秆筇竹Q.intermediaHsueh & D. Z. Li、光竹Q.luzhiensisHsueh & Yi、大叶筇竹Q.macrophyllaHsueh & Yi、湖南冷竹Q.maculataWen、荆竹Q.montigenaYi、泥巴山筇竹Q.multigemmiaYi、三月竹Q.opienensisHsueh & Yi、柔毛筇竹Q.puberulaHsueh & Yi、实竹子Q.rigidulaHsueh & Yi、筇竹Q.tumidinodaHsueh & Yi、半边罗汉竹Q.unifoliaYi、瘤箨筇竹Q.verruculosaYi等14种。
仅有阴阳竹H.tranguillans(Koidzumi) I. Maruyama & H. Okamura 1种。
仅有短穗竹B.densiflorum(Rendle) Keng 1种。
刚竹属计70种,包括刚竹组Sect.Phyllostachys50种,水竹组Sect.HeterocladaeZ. P. Wang & G. H. Ye 20种。
刚竹组Sect.Phyllostachys包括尖头青竹Ph.acutaC. D. Chu & C. S. Chao、白壳竹Ph.albidulaN. X. Ma & W. Y. Zhang、黄古竹Ph.angustaMcClure、石绿竹Ph.arcanaMcClure、刺芒刚竹Ph.aristataW. T. Lin、罗汉竹Ph.aureaCarr. ex A. & C. Riv.、黄槽竹Ph.aureosulcataMcClure、桂竹Ph.bambusoidesSieb. & Zucc.、蓉城竹Ph.bissetiiMcClure、毛壳花哺鸡竹Ph.circumpilisC. Y. Yao & S. Y. Chen、嘉兴雷竹Ph.comparW. Y. Zhang & N. X. Ma、丹霞山刚竹Ph.danxiashanensisN. H. Xia & X. R. Zheng[12]、白哺鸡竹Ph.dulcisMcClure、毛竹Ph.edulis(Carr.) H. de Lehaie、甜笋竹Ph.elegansMcClure、角竹Ph.fimbriligulaWen、曲秆竹Ph.flexuosa(Carr.) A. & C. Riv.、花哺鸡竹Ph.glabrataS. Y. Chen & C. Y. Yao、淡竹Ph.glaucaMcClure、贵州刚竹Ph.guizhouensisC. S. Chao & J. Q. Zhang、红壳雷竹Ph.incarnataWen、红哺鸡竹Ph.iridescensC. Y. Yao & C. Y. Chen、假毛竹Ph.kwangsiensisW. Y. Hsiung, Q. H. Dai & J. K. Liu、轿杠竹Ph.lithophilaHayata、台湾桂竹Ph.makinoiHayata、美竹Ph.manniiGamble、毛环竹Ph.meyeriMcClure、富阳乌哺鸡竹Ph.nigellaWen、紫竹Ph.nigra(Lodd. ex Lindl.) Munro、灰竹Ph.nudaMcClure、灰水竹Ph.platyglossaZ. P. Wang & Z. H. Yu、遂昌雷竹Ph.primotinaWen、高节竹Ph.prominensW. Y. Xiong、早园竹Ph.propinquaMcClure、谷雨竹Ph.purpureociliataG. H. Lai、小斑刚竹Ph.purpureomaculataW. T. Lin & Z. J. Feng、芽竹Ph.robustirameaS. Y. Chen & C. Y. Yao、红边竹Ph.rubromarginataMcClure、衢县红壳竹Ph.rutilaWen、彭县刚竹Ph.sapidaYi、金竹Ph.sulphurea(Carr.) A. & C. Riv.、天目早竹Ph.tianmuensisZ. P. Wang & N. X. Ma、乌竹Ph.varioauriculataS. C. Li & S. H. Wu、长沙刚竹Ph.verrucosaG. H. Ye & Z. P. Wang、早竹Ph.violascens(Carr.) A. & C. Riv.、东阳青皮竹Ph.virellaWen、粉绿竹Ph.viridi-glaucescens(Carr.) A. & C. Riv.、乌哺鸡竹Ph.vivaxMcClure、云和哺鸡竹Ph.yunhoensisS. Y. Chen & C. Y. Yao、浙江甜竹Ph.zhejiangensisG. H. Lai等50种。
水竹组Sect.HeterocladaeZ. P. Wang & G. H. Ye包括糙竹Ph.acutiligulaG. H. Lai、乌芽竹Ph.atrovaginataC. S. Chao & H. Y. Chou、毛环水竹Ph.auritaJ. L. Lu、广州刚竹Ph.cantoniensisW. T. Lin、湖南刚竹Ph.carneaG. H. Ye & Z. P. Wang、广德芽竹Ph.corrugataG. H. Lai、奉化水竹Ph.funhuaensis(X. G. Wang & Z. M. Lu) N. X. Ma & G. H. Lai、水竹Ph.heterocladaOliv.、燥壳竹Ph.hirtivaginaG. H. Lai、毛壳竹Ph.hispidaS. C. Li, S. H. Wu & S. Y. Chen、大节刚竹Ph.lofushanensisZ. P. Wang, C. H. Hu & G. H. Ye、瓜水竹Ph.longiciliataG. H. Lai、小叶光壳竹Ph.microphyllaG. H. Lai、篌竹Ph.nidulariaMunro、安吉金竹Ph.parvifoliaC. D. Chu & H. Y. Chou、河竹Ph.rivalisH. R. Zhao & A. T. Liu、红后竹Ph.rubicundaWen、漫竹Ph.stimulosaH. R. Zhao & A. T. Liu、金竹仔Ph.subulataW. T. Lin & Z. M. Wu、硬头青竹Ph.veitchianaRendle等20种。
包括江山倭竹S.chiangshanensisWen、鹅毛竹S.chinensisNakai、芦花竹S.hispidaMcClure、倭竹S.kumasasa(Zoll. ex Steud.) Makino、狭叶倭竹S.lanceifoliaC. H. Hu、南平倭竹S.nanpingensisQ. F. Zheng & K. F. Huang、矮雷竹S.strigosaWen、大节倭竹S.tumidinodaWen等8种。
包括业平竹S.fastuosa(Mitford) Makino、中华业平竹S.sinicaWen 2种。
包括角香竹Ch.bicorniculatusS. F. Li & Z. P. Wang、御香竹Ch.cibariusYi & J. Y. Shi、香竹Ch.delicatusHsueh & Yi、小香竹Ch.dumosusHsueh & Yi、流苏香竹Ch.fimbriatusHsueh & Yi、长舌香竹Ch.longiligulatusHsueh & Yi、长节香竹Ch.longiusculusHsueh & Yi、马关香竹Ch.makuanensisHsueh & Yi、山香竹Ch.montanusHsueh & Yi、灰香竹Ch.pallensHsueh & Yi、越香竹Ch.peregrinusYi & L. S. Ma、西藏香竹Ch.tortuosusHsueh & Yi等12种。
包括钓竹D.breviligulatumYi、无耳镰序竹D.exauritumW. T. Lin、丰都镰序竹D.fengduenseYi、贡山镰序竹D.gongshanense(Yi) Yi、多毛镰序竹D.hirsutissimumW. D. Li & Y. C. Zhong、小蓬竹D.luodianense(Yi & R. S. Wang) Keng f.、南川镰序竹D.melicoideumKeng f.、冕宁镰序竹D.mianningense(Q. Li & X. Jiang) Yi、坝竹D.microphyllum(Hsueh & Yi) Keng f. ex Yi、内门竹D.naibunense(Hayata) Keng f.、碟环镰序竹D.patellare(Gamble) Hsueh & Yi、羊竹子D.saxatile(Hsueh & Yi) Keng ex Yi、爬竹D.scandens(Hsueh & W. D. Li) Keng f. ex Yi、匍匐镰序竹D.stoloniformeS. H. Chen & Z. Z. Wang、永善镰序竹D.yongshanense(Hsueh & D. Z. Li) Yi等15种。
仅有射毛悬竹A.actinotrichus(Merr. & Chun) S. L. Chen, T. H. Wen & G. Y. Sheng 1种。
包括有芒筱竹Th.aristatus(Gamble) E. G. Camus、牛色玛Th.unispiculatusYi & J. Y. Shi 2种。
箭竹属计105种,包括圆芽箭竹组Sect.AmpullaresYi 11种,箭竹组Sect.Fargesia94种。
圆芽箭竹组Sect.AmpullaresYi包括樟木箭竹F.ampullarisYi、窝竹F.brevissimaYi、岩斑竹F.canaliculataYi、颈鞘箭竹F.collarisYi、扫把竹F.fractiflexaYi、吉隆箭竹F.gyirongensisYi、墨竹F.incrassataYi、膜鞘箭竹F.membranaceaYi、圆芽箭竹F.semiorbiculataYi、细枝箭竹F.stenocladaYi、马兹箭竹F.strictaHsueh & Hui等11种。
箭竹组Sect.Fargesia包括尖削箭竹F.acuticontractaYi、贴毛箭竹F.adpressaYi、翼箨箭竹F.alatovaginataYi & J. Y. Shi、片马箭竹F.albo-cereaHsueh & Yi、高山箭竹F.alpinaHsueh & Hui、船竹F.altiorYi、油竹子F.angustissimaYi、马歌箭竹F.auritaHsueh & Hui、短鞭箭竹F.brevistipedisYi、景谷箭竹F.caducaYi、卷耳箭竹F.circinataHsueh & Yi、马亨箭竹F.communisYi、美丽箭竹F.concinnaYi、笼笼竹F.confertaYi、带鞘箭竹F.contractaYi、粗节箭竹F.crassinodaYi、打母牛F.damuniuYi & J. Y. Shi、斜倚箭竹F.declivisYi、紫耳箭竹F.decurvataJ. L. Lu、矮箭竹F.demissaYi、缺苞箭竹F.denudataYi、脱毛实心竹F.detersa(Yi & J. Y. Shi ) Yi & J. Y. Shi、龙头箭竹F.dracocephalaYi、清甜箭竹F.dulciculaYi、马斯箭竹F.duraYi、空心箭竹F.edulisHsueh & Yi、雅容箭竹F.elegansYi、牛麻箭竹F.emaculataYi、马箭竹F.erectaYi、露舌箭竹F.expositaYi、喇叭箭竹F.extensaYi、勒布箭竹F.farctaYi、丰实箭竹F.ferax(Keng) Yi、凋叶箭竹F.frigidaYi、棉花竹F.fungosaYi、伏牛山箭竹F.funiushanensisYi、光叶箭竹F.glabrifoliaYi、贡山箭竹F.gongshanensisYi、错那箭竹F.grossaYi、海南箭竹F.hainanensisYi、薛氏箭竹F.hsuehanaYi、喜湿箭竹F.hygrophilaHsueh & Yi、九龙箭竹F.jiulongensisYi、雪山箭竹F.lincangensisYi、长节箭竹F.longiuscula(Hsueh & Y. Y. Dai) Yi、泸水箭竹F.lushuiensisHsueh & Yi、西藏箭竹F.macclureana(Bor) Stapleton、阔叶箭竹F.macrophyllaHsueh & Hui、大姚箭竹F.mairei(Hack. ex Hand.-Mazz.) Yi、马利箭竹F.maliYi、马骆箭竹F.maluoYi、黑穗箭竹F.melanostachys(Hand.-Mazz.) Yi、小耳箭竹F.microauriculataM. S. Sun, D. Z. Li & H. Q. Yang[13]、木里箭竹F.muliensisYi、神农箭竹F.murielae(Gamble) Yi、华西箭竹F.nitida(Mitford) Keng f. ex Yi、雪竹F.nivalisYi & J. Y. Shi、怒江箭竹F.nujiangensisHsueh & Hui、团竹F.obliquaYi、长圆鞘箭竹F.orbiculataYi、甜箭竹F.ostrinaYi、粗枝箭竹F.pachycladaHsueh & Hui、灰秆箭竹F.pallensHsueh & Hui、云龙箭竹F.papyriferaYi、小叶箭竹F.parvifoliaYi、少花箭竹F.pauciflora(Keng) Yi、超包箭竹F.perlongaHsueh & Yi、皱壳箭竹F.pleniculmis(Hand-Mazz.) Yi、密毛箭竹F.plurisetosaWen、红壳箭竹F.porphyreaYi、弩刀箭竹F.praecipuaYi、秦岭箭竹F.qinlingensisYi & J. X. Shao、拐棍竹F.robustaYi、青川箭竹F.rufaYi、佤箭竹F.sagittatineaYi、糙花箭竹F.scabridaYi、白竹F.semicoriaceaYi、秃鞘箭竹F.similarisHsueh & Yi、腾冲箭竹F.solidaYi、箭竹F.spathaceaFranchet、粗毛箭竹F.strigosaYi、曲秆箭竹F.subflexuosaYi、德钦箭竹F.sylvestrisYi、落叶箭竹F.tengchongensis(Hsueh & Hui) Yi、薄壁箭竹F.tenuiligneaYi、伞把竹F.utilisYi、威宁箭竹F.weiningensisYi & L. Yang、无量山箭竹F.wuliangshanensisYi、香格里拉箭竹F.xianggelilaensisYi & L. Yang、扭马F.yajiangensisYi & J. Y. Shi、元江箭竹F.yuanjiangensisHsueh & Yi、玉龙山箭竹F.yulongshanensisYi、昆明实心竹F.yunnanensisHsueh & Yi、察隅箭竹F.zayuensisYi等94种。
仅有贡山竹G.megalothyrsa(Hand.-Mazz.) D. Z. Li, Hsueh & N. H. Xia 1种。
玉山竹属计79种,包括短锥玉山竹组Sect.BrevipaniculataeYi 47种,玉山竹组 Sect.Yushania32种。
短锥玉山竹组Sect.BrevipaniculataeYi包括熊竹Y.ailuropodinaYi、百山祖玉山竹Y.baishanzuensisZ. P. Wang & G. H. Ye、金平玉山竹Y.bojieianaYi、短锥玉山竹Y.brevipaniculata(Hand.-Mazz.) Yi、绿春玉山竹Y.brevisYi、灰绿玉山竹Y.canoviridisG. H. Ye & Z. P. Wang、空柄玉山竹Y.cavaYi、德昌玉山竹Y.collinaYi、梵净山玉山竹Y.complanataYi、粗柄玉山竹Y.crassicollisYi、波柄玉山竹Y.crispataYi、东安玉山竹Y.donganensis(B. M. Yang) Yi、腾冲玉山竹Y.elevataYi、沐川玉山竹Y.exilisYi、粉竹Y.falcatiauritaHsueh & Yi、独龙江玉山竹Y. farcticaulis Yi、湖南玉山竹Y.farinosaZ. P. Wang & G. H. Ye、弯毛玉山竹Y.flexaYi、大玉山竹Y.giganteanYi & L. Yang、马辔簕Y.gongshanensisYi & L. Yang、白背玉山竹Y.glaucaYi & T. L. Long、哈巴玉山竹Y.habaensisYi & L. Yang、毛秆玉山竹Y.hirticaulisZ. P. Wang & G. H. Ye、撕裂玉山竹Y.laceraQ. F. Zheng & K. F. Huang、亮绿玉山竹Y.laetevirensYi、光亮玉山竹Y.levigataYi、石棉玉山竹Y.lineolataYi、长鞘玉山竹Y.longissimaK. F. Huang & Q. F. Zheng、蒙自玉山竹Y.longiusculaYi、斑壳玉山竹Y.maculataYi、隔界竹Y.menghaiensisYi、白眼竹Y.microphyllaYi & L. Yang、泡滑竹Y.mitisYi、多枝玉山竹Y.multirameaYi、盘县玉山竹Y.panxianensisYi & J. Y. Shi、片马玉山竹Y.pianmaensisYi & L. Yang、兰坪玉山竹Y.pubenulaHsueh & Hui、海竹Y.qiaojiaensisHsueh & Yi、水城玉山竹Y.shuichengensisYi & L. Yang、湿地玉山竹Y.uliginosaYi & J. Y. Shi、庐山玉山竹Y.variansYi、长肩毛玉山竹Y.vigensYi、紫花玉山竹Y.violascens(Keng) Yi、竹扫子Y.weixiensisYi、西藏玉山竹Y.xizangensisYi、亚东玉山竹Y.yadongensisYi、永德玉山竹Y.yongdeensisYi & J. Y. Shi等47种;
玉山竹组Sect.Yushania包括草丝竹Y.andropogonoides(Hand.-Mazz.) Yi、窄叶玉山竹Y.angustifoliaYi & J. Y. Shi、显耳玉山竹Y.auctiauritaYi、毛玉山竹Y.basihirsuta(McClure) Z. P. Wang & G. H. Ye、硬壳玉山竹Y.cartilagineaWen、仁昌玉山竹Y.chingiiYi、鄂西玉山竹Y.confusa(McClure) Z. P. Wang & G. H. Ye、大风顶玉山竹Y.dafengdingensisYi、盈江玉山竹Y.glandulosaHsueh & Yi、棱纹玉山竹Y.grammataYi、攘攘竹Y.humidaYi & J. Y. Shi、雷波玉山竹Y.leiboensisYi、雷公山玉山竹Y.leigongshanensisYi & C. H. Yang、浏阳玉山竹Y.liuyangensisB. M. Yang、长耳玉山竹Y.longiauritaQ. F. Zheng & K. F. Huang、马边玉山竹Y.mabianensisYi、玉山竹Y.niitakayamensis(Hayata) Keng f.马鹿竹Y.oblongaYi粗枝玉山竹Y.pachycladaYi、广东玉山竹Y.papillosa(W. T. Lin) W. T. Lin、少枝玉山竹Y.pauciramificansYi、屏山玉山竹Y.pingshanensisYi、滑竹Y.polytrichaHsueh & Yi、短毛玉山竹Y.pubescensYi、抱鸡竹Y.punctulataYi、皱叶玉山竹Y.rugosaYi、黄壳竹Y.stramineaYi、绥江玉山竹Y.suijiangensisYi、细弱玉山竹Y.tenuicaulisYi & J. Y. Shi、同培玉山竹YushaniatongpeiiD. Z. Li, Y. X. Zang & E. D. Liu[14]、单枝玉山竹Y.uniramosaHsueh & Yi、武夷山玉山竹Y.wuyishanensisQ. F. Zheng & K. F. Huang等32种。
包括二叶酸竹A.bilaminaW. T. Lin & Z. M. Wu、小叶酸竹A.breviclavataW. T. Lin、粉酸竹A.chienouensis(Wen) C. S. Chao & Wen、酸竹A.chinensisC. D. Chu & C. S. Chao、大庸酸竹A.dayongensisYi、黑节酸竹A.denigrataW. T. Lin、黄甜竹A.edulis(Wen) Wen、橄榄竹A.gigantea(Wen) Q. Z. Xie & W. Y. Zhang、小酸竹A.gracilisW. T. Lin & X. B. Ye、广西酸竹A.guangxiensisQ. H. Dai & C. F. Huang、毛花酸竹A.hirtifloraZ. P. Wang & G. H. Ye、雀斑酸竹A.lentiginosaW. T. Lin & Z. J. Feng、灵川酸竹A.lingchuanensis(C. D. Chu & C. S. Chao) Q. Z. Xie & X. Y. Chen、斑箨酸竹A.maculaW. T. Lin & Z. M. Wu、长舌酸竹A.nanunica(McClure) C. S. Chao & G. Y. Yang、福建酸竹A.notata(Z. P. Wang & G. H. Ye) S. S. You、少叶酸竹A.paucifoliaW. T. Lin、马关酸竹A.purpurea(Hsueh & Yi) Keng f.、黎竹A.venusta(McClure) Z. P. Wang & G. H. Ye、秆子竹A.xiushanensisYi等20种。
包括裂舌少穗竹O.bilobumW. T. Lin & Z. J. Feng、屏南少穗竹O.glabrescens(Wen) Keng f. & Z. P. Wang、细柄少穗竹O.gracilipes(McClure) G. H. Ye & Z. P. Wang、城隍竹O.heterophyllumM. M. Lin[15]、凤竹O.hupehense(J. L. Lu) Z. P. Wang & G. H. Ye、云和少穗竹O.lanceolatumG. H. Ye & Z. P. Wang、四季竹O.lubricum(Wen) Keng f.、林仔竹O.nuspiculum(McClure) Z. P. Wang & G. H. Ye、肿节少穗竹O.oedogonatum(Z. P. Wang & G. H. Ye) Q. F. Zheng & K. F. Huang、假面秆竹O.orthotropoidesW. T. Lin、圆锥少穗竹O.paniculatumG. H. Ye & Z. P. Wang、多毛少穗竹O.puberulum(Wen) G. H. Ye & Z. P. Wang、糙花少穗竹O.scabriflorum(McClure) Z. P. Wang & G. H. Ye、毛稃少穗竹O.scopulum(McClure) Z. P. Wang & G. H. Ye、秀英少穗竹O.shiuyingianum(Chia & But) G. H. Ye & Z. P. Wang、斗竹O.spongiosum( C. D. Chu & C. S. Chao) G. H. Ye & Z. P. Wang、少穗竹O.sulcatumZ. P. Wang & G. H. Ye、武夷少穗竹O.wuyishanicumS. S. You & K. F. Huang等18种。
包括尖箨茶秆竹P.acutivaginaWen & S. C. Chen、空心苦P.aeriaWen、高舌茶秆竹P.altiligulataWen、茶秆竹P.amabilis(McClure) Keng f.、抱秆茶秆竹P.amplexicaulisW. T. Lin & Z. J. Feng、金箨茶秆竹P.aureovaginaW. T. Lin、白云矢竹P.baiyunensisW. T. Lin、短箨茶秆竹P.brevivaginataG. H. Lai、托竹P.cantori(Munro) Keng f.、多曲茶秆竹P.flexuosaYi & X. M. Zhou、纤细茶秆竹P.gracilisS. L. Chen & G. Y. Sheng、笔竿竹P.guanxianensisYi、海南茶秆竹P.hainanensisG. A. Fu、篲竹P.hindsii(Munro) C. D. Chu & C. S. Chao、庐山茶秆竹P.hirtaS. L. Chen & G. Y. Sheng、矢竹P.japonica(Sieb. & Zucc.) Makino、广竹P.longiligulaWen、长鞘茶秆竹P.longivaginataH. R. Zhao & Y. L. Yang、鸡公山茶秆竹P.maculiferaJ. L. Lu、江永茶秆竹P.magilaminarisB. M. Yang、多花茶秆竹P.multifloscula(W. T. Lin) W. T. Lin、南宁茶秆竹P.nanningensis(Q. H. Dai) D. Z. Li & Y. X. Zhang、黑节茶秆竹P.nigro-nodisG. A. Fu、面竿竹P.orthotropaS. L. Chen & Wen、少花茶秆竹P.pallidiflora(McClure) S. L. Chen & G. Y. Sheng、抽展茶秆竹P.parilisYi & D. H. Hu、毛痕矢竹P.pubioicatrixW. T. Lin、近实心茶秆竹P.subsolidaS. L. Chen & G. Y. Sheng、截平茶秆竹P.truncatulaS. L. Chen & G. Y. Sheng、矢竹仔P.usawai(Hayata) Makino & Nemoto、笔竹P.viridulaS. L. Chen & G. Y. Sheng、花茶秆竹P.vittataB. M. Yang、武夷山茶秆竹P.wuyiensisS. L. Chen & G. Y. Sheng、版纳茶秆竹P.xishuangbannaensisD. Z. Li, Y. X. Zhang & Triplett、阳山茶秆竹P.yangshanensis(W. T. Lin) Yi、岳麓山茶秆竹P.yuelushanensisB. M. Yang、中岩茶秆竹P.zhongyanensisS. H. Chen, K. F. Huang & H. Z. Guo等37种。
仅有月月竹M.sichuanensis(Yi) Yi 1种。
包括尖舌苦竹P.acutiligulatusW. T. Lin、银环苦竹P.albo-sericeusW. T. Lin、高舌苦竹P.altiligulatusS. L. Chen & S. Y. Chen、苦竹P.amarus(Keng ) Keng f.、窄耳苦竹P.angustatusW. T. Lin、短节苦竹P.brevinodusW. T. Lin & Z. J. Feng、青苦竹P.chino(FranC. & Savat.) Makino、花石竹P.conspurcatusYi & J. Y. Shi、菲白竹P.fortunei(Van Houtte) Nakai、球节苦竹P.globinodusC. H. Hu、秋竹P.gozadakensisNakai、大明竹P.gramineus(Bean) Nakai、罗公竹P.guilongshanensisM. M. Lin、小糙毛苦竹P.hispidulusW. T. Lin & Z. J. Feng、仙居苦竹P.hsienchuensisWen、绿苦竹P.incarnatusS. L. Chen & G. Y. Sheng、华丝竹P.intermediusS. Y. Chen、衢县苦竹P.juxianensisWen,C. Y. Yao & S. Y. Chen、金刚竹P.kongosanensisMakino、琉球大明竹P.linearis(Hack.) Nakai、硬头苦竹P.longifimbriatusS. Y. Chen、长穗苦竹P.longispiculatusB. M. Yang、斑苦竹P.maculatus(McClure) C. D.Chu & C. S. Chao、丽水苦竹P.maculosoidesWen、油苦竹P.oleosusWen、烂头苦竹P.ovatoauritusWen ex W. Y. Zhang[16]、碟环苦竹P.patellarisW. T. Lin & Z. M. Wu、翠竹P.pygmaeus(Miq.) Nakai、皱苦竹P.rugatusWen & S. Y. Chen、三明苦竹P.sanmingensisS. Y. Chen & G. Y. Sheng、川竹P.simonii(Carr.) Nakai、实心苦竹P.solidusS. Y. Chen、方箨苦竹P.subrectangularisYi & H. Long、尖子竹P.truncatusWen、武夷山苦竹P.wuyishanensisQ. F. Zheng & K. F. Huang、英德苦竹P.yingdeensisW. T. Lin & Z. M. Wu、宜兴苦竹P.yixingensisS. L. Chen & S. Y. Chen等37种。
包括马边巴山木竹B.abietinaYi & L. Yang、秦岭木竹B.aristataY. Ren, Y. Li & G. D. Dang、具耳巴山木竹B.auctiauritaYi、宝兴巴山木竹B.baoxingensisYi、冷箭竹B.faberi(Rendle) Yi、巴山木竹B.fargesii(E. G. Camus) Keng f. & Yi、蔓竹B.qiaojiaensisYi & J. Y. Shi、饱竹子B.qingchengshanensisKeng f. & Yi、峨热竹B.spanostachyaYi、黄金竹B.yongdeensisYi & J. Y. Shi等10种。
包括绞剪竹G.albopubescensW. T. Lin & Z. J. Feng、亮秆竹G.annulatusWen、蒙竹G.auritusB. M. Yang、台湾矢竹G.kunishii(Hayata) Keng f. & Wen、掌竿竹G.latifoliusQ. H. Dai & T. Chen、箭靶竹G.longiinternodusWen & S. C. Chen、多叶井冈寒竹G.multifoliusB. M. Yang、红壳寒竹G.rutilansWen、实心短枝竹G.solidusC. D. Chu & C. S. Chao、井冈寒竹G.stellatusWen、近实心井冈寒竹G.subsolidusW. T. Lin & Z. J. Feng、抽筒竹G.tessellatusWen、绒耳井冈寒竹G.velutinusW. T. Lin、寻乌短枝竹G.xunwuensisW. G. Zhang & G. Y. Yang等14种[17]。
包括银环赤竹S.albo-sericeaW. T. Lin & J. Y. Lin、铺地竹S.argenteostriataE. G. Camus、菲黄竹S.auricomaE. G. Camus、孖竹仔S.duplicataW. T. Lin & Z. J. Feng、纤细赤竹S.gracilisB. M. Yang、广东赤竹S.guangdongensisW. T. Lin & X. B. Ye、广西赤竹S.guangxiensisC. D. Chu & C. S. Chao、湖北华箬竹S.hubeiensis(C. H. Hu) C. H. Hu、赤竹S.longiligulataMcClure、大节赤竹S.magnonodaWen & Liao、矩叶赤竹S.oblongulaC. H. Hu、庆元华箬竹S.qingyuanensis(C. H. Hu) C. H. Hu、红壳赤竹S.rubrovaginataC. H. Hu、华箬竹S.sinicaKeng、沟槽赤竹S.sulcataW. T. Lin、绒毛赤竹S.tomentosaC. D. Chu & C. S. Chao等16种。
仅有椎谷笹S.glabra(Nakai) Nakai ex Koidz. 1种。
包括裂箨铁竹F.rimosivaginusWen、铁竹F.strictusHsueh & Keng f. 2种。
包括具耳箬竹I.auriculatus(H. R. Zhao & Y. L. Yang) Y. L. Yang、髯毛箬竹I.barbatusMcClure、巴山箬竹I.bashanensis(C. D. Chu & C. S. Chao) H. R. Zhao & Y. L. Yang、车八岭箬竹I.chebalingensisW. T. Lin、赤水箬竹I.chishuiensisY. L. Yang & Hsueh、毛粽叶I.chongzhouensisYi & L. Yang、密穗箬竹I.confertusC. H. Hu、都昌箬竹I.cordatusWen & Y. Zou、大围山箬竹I.daweishanensisB. M. Yang、美丽箬竹I.decorusQ. H. Dai、峨眉箬竹I.emeiensisC. D. Chu & C. S. Chao、广东箬竹I.guangdongensisH. R. Zhao & Y. L. Yang、粽巴箬竹I.herklotsiiMcClure、多毛箬竹I.hirsutissimusZ. P. Wang & P. X. Zhang、毛鞘箬竹I.hirtivaginatusH. R. Zhao & Y. L. Yang、硬毛箬竹I.hispidusH. R. Zhao & Y. L. Yang、湖南箬竹I.hunanensisB. M. Yang、粤西箬竹I.inaequilaterusW. T. Lin & Z. M. Wu、金平箬竹I.jinpingensisYi & J. Y. Shi、阔叶箬竹I.latifolius(Keng) McClure、箬叶竹I.longiauritusHand.-Mazz.、矮箬竹I.pedalis(Keng) Keng f.、锦帐竹I.pseudosinicusMcClure、方脉箬竹I.quadratusH. R. Zhao & Y. L. Yang、半耳箬竹I.semifalcatus(H. R. Zhao & Y. L. Yang) Yi、石门箬竹I.shimenensisB. M. Yang、水银竹I.sinicus(Hance) Nakai、遂川箬竹I.suichuanensisYi & Y. H. Guo、箬竹I.tessellatus(Munro) Keng f.、同春箬竹I.tongchunensisK. F. Huang & Z. L. Dai、胜利箬竹I.victorialis(Keng f.) Yi、鄂西箬竹I.wilsoni(Rendle) C. S. Chao & C. D. Chu、巫溪箬竹I.wuxiensisYi、簝尖竹I.youxiuensisYi等34种。
仅有纪如竹H.calcarea(C. D. Chu & C. S. Chao) D. Z. Li & Y. X. Zhang[18]1种。