都兰热水2018血渭1号墓出土银制印章考辨

2021-10-23 02:02阿顿华多太
西藏大学学报(社会科学版) 2021年3期
关键词:苯教大事记藏文

阿顿·华多太

(青海省互联网新闻中心 青海西宁 810000)

吐蕃时期,印章被广泛用于任命、诉讼、书信、经卷等文书当中,其形状主要是方形和圆形,其中方印主要是官方性质,是权力的象征。圆印多半用于私人印章和宗教标记。方印的内容印文由图像和藏文组成,图像包括狮子、飞鸟、马等动物,以及人物和符号等。此次在都兰热水2018 血渭1 号墓出土的银制印章,属于官印。据有关专家鉴定,该印章印文内容由骆驼图像和“དེབོབོནི་འོ་ཞི་རྗེཆེ་ཕྱིགོ་རྒྱ(甥阿夏王之印)”六个藏文字组成(见图1),其形制和风格无异于出现在敦煌藏文文书P.t.1083 卷上的“大节度衙敕令之印(ཁྲབོམོ་ཆཆེནི་པོབོ་ནིས་བྐབྐ་རྟེགོས་བོཀྱེཆེ)”[1]、P.t.1085 卷上的“亨迦宫敕令之印(སྐུནི་མོཁར་བོཀའོ་རྟེགོས་བོཀྱེཆེ)”[2]、P.t.1089、P.t.1111和P.t.1128卷上的“德论之印(བོདེཆེ་བླབོནི་རྟེགོས ་བོཀྱེཆེ)”[3]、P.t.1217 卷上的“……敕令之印(་་་་བྐབྐ་རྟེགོས་་་་་)”[4]、P.t.1064卷上的“琛氏印(མོཆཁྲིམོས་རྟེགོས)”[5]、P.t.1089卷上的“德论之印(བོདེཆེ་བླབོནི་རྟེགོས་བོཀྱེཆེ)”[6]、P.t.?卷上的“德伦会盟之印(བོདེཆེ་བླབོནི་འོདུནི་ས་བོཀྱེཆེ?)”[7]和新疆米兰藏文文书Or.15000∕496 卷上的“飞马使之印(མོངོ་ཟིཁྲིགོས་རྒྱ)”[8],以及“童腊之印(མོཐབོངོ་ལ་ནིས་རྟེགོས་བོཀྱེཆེ)[9]等,都具有典型的吐蕃文化特征。

图1 都兰热水2018血渭1号墓出土银制印章

2018 血渭1号墓位于青海省都兰热水古墓群,此地因发现两千多座古墓而轰动国内外考古界,1996被评为十大考古发现之一。从1982年开始,青海考古研究所、北京大学文博学院、中国考古研究所和陕西考古研究所相继对其进行考古挖掘,出土了大量的珍贵文物。其中书写于石碑、木牍、羊胛骨及织锦文等的珍贵藏文史料中,发现了诸如“血渭大臣赤噶(ཤཆེའུ་བླབོནི་ཁྲཁྲི་ཀ)”[10]“甲贡(རྒྱལ་གོབོངོ)”[11]“尚思结(ཞིངོ་སྐྱཆེས)”[12]“萨萨芒姆杰(ཟི་ཟི་མོངོ་མོབོ་རྗེཆེ)”[13]“年达采(གོཉིལ་སྟགོ་ཙིལ)”[14]等人名和“属卢氏(ཅོབོགོ་རབོ)”[15]“曲氏(ཁུ)”[16]“翁氏(ངོབོམོ)”[17]和“董氏(ཏབོངོ་བུ)”[18]等姓氏。考古专家从藏文史料、文化属性、人骨测定、树轮测定等角度进行了论证。1996年,国务院根据国家文物局的报告,将此处古墓遗址定性为唐代吐蕃墓群。出土于2018血渭1号墓的银制印章,无疑是一个重大发现,对进一步研究该地区墓葬的文化归属具有重要意义。以下就该印章的出处和主人身份,做初步考证,以求方家斧正。

一、甥阿夏王其人

在藏文史书当中,“阿夏王”这个称呼最早出现于赞普达日年赛时期(556-608),据《智者喜宴》记载:“三分之二小邦被统一,宛波王、章噶王、阿夏王、森波王和象雄王等被制伏(རྒྱལ་ཕྲནི་རྣམོས་ཀྱེཁྲི་སུམོ་གོཉིཁྲིས་མོངོའོ་འོབོགོ་ཏུ་འོདུས། བོནི་པོབོ་རྗེཆེ། འོ་ཞི་རྗེཆེ། དྲེངོ་གོཆེ་རྗེཆེ། ཟིཁྲིངོ་པོབོ་རྗེཆེ། ཞིངོ་ཞུངོ་རྗེཆེ་རྣམོས་བོཏུལ)”。[19]吐蕃统一青藏高原诸部之后,还相继出现了“象雄王”(ཞིངོ་ཞུངོ་རྗེཆེ)“森波王”(ཟིཁྲིངོ་པོབོ་རྗེཆེ)“拉桑王”(ར་སངོ་རྗེཆེ)“宛波王”(བོནི་པོབོ་རྗེཆེ)“章噶王”(དྲེངོ་གོར་རྗེཆེ)“苏毗王”(ཁྲཁྲི་སུམོ་རྗེཆེ)“达布王”(དྭགོས་པོབོ་རྗེཆེ)“工布王”(ཀབོངོ་པོབོ་རྗེཆེ)“琛王”(མོཆཁྲིམོས་རྗེཆེ)“工噶波芒布支”(རྐབོངོ་ཀར་པོབོ་མོངོ་པོབོ་རྗེཆེ)“娘增赤波”(མྱྀངོ་བོཙུནི་ཁྲཁྲི་བོབོ)“泽王”(རྩེཆེ་རྗེཆེ)“达布王”(སྟགོ་པོབོ་རྗེཆེ)和“突骑施王”(དུདེ་ཀྱེཁྲི་རྗེཆེ)等。“阿夏王”乃是其中之一。这些王侯不论个人身份和文化属性,都是吐蕃政权的主要组成部分。

在藏语中,“དེབོབོནི”字不单单指外甥,还具有侄子的意思。鉴于在吐蕃时期的文献中普遍以“དེབོབོནི”与“甥”相对照,本文中将“དེབོབོནི”翻译为“甥”。吐蕃与阿夏(འོ་ཞི)之间的舅甥关系,可能缘起于吐蕃第34代赞普贡日贡赞13 岁时(公元633 年)迎娶“阿夏妃·芒洁墀嘎(འོ་ཞི་བོཟིའོ་མོངོ་རྗེཆེ་ཁྲཁྲི་དེཀར)”[20]为妻,和35代赞普赤都松芒布杰于公元689年将“墀邦公主(ཁྲཁྲི་བོངོས)”下嫁给“阿夏王”[21]这两个联姻事件。但是在《吐蕃大事记》中,早在公元675年、687年和688年就出现了“甥达延墀松(དེབོབོནི་དེ་རྒྱལ་ཀྲིཁྲི་ཟུངོ)”这样的称呼。从中可以看出,吐蕃与阿夏之间的舅甥关系,显然发生在公元689年墀邦公主下嫁阿夏王之前的某个时期。

关于“甥阿夏王”其人,在《吐蕃大事记》[22]中先后出现过两个不同的人物,即“甥达延墀松(དེབོབོནི་དེ་རྒྱལ་ཀྲིཁྲི་ཟུངོ)”和“甥达延赞松(འོབོབོནི་དེ་རྒྱལ་བོཙིནི་ཟུངོ)”。前者分别出现在公元675 年(འོབོབོནི་དེ་རྒྱལ་ཁྲཁྲི་ཟུངོ)、687 年(དེབོབོནི་དེ་རྒྱལ་་ཁྲཁྲི་ཟུངོ)、688年(དེབོབོནི་དེ་རྒྱལ་ཀྲིཁྲི་ཟུངོ)、690年(དེབོབོནི་དེ་རྒྱལ)和694年(འོབོབོནི་དེ་རྒྱལ)的记载中。在公元694年的记载中,记录了此人死于当年,但并未说明死因。后者分别出现在公元706年(འོབོབོནི་དེ་རྒྱལ་བོཙིནི་ཟུངོ)、707年(འོབོབོནི་དེ་རྒྱལ)、711年(འོབོབོནི་ དེ་ རྒྱལ ་ བོཙིནི་ ཟུངོ)、712 年(འོབོབོནི་ དེ་ རྒྱལ)、714 年(འོབོབོནི་ དེ་རྒྱལ)、公元727年(འོབོབོནི་འོ་ཞི་རྗེཆེ)和744年(དེབོབོནི་འོ་ཞི་རྗེཆེ)的记载中,744年之后《吐蕃大事记》中断了对此人的记载长达15年。由此推断,此人可能死于公元744年与唐的战事,并且这一年,恰好与该墓葬树木年轮测定为公元744年[23]相一致。因此,笔者认为这枚银制印章上所指的“甥阿夏王”应该是后者,即“甥达延赞松”。

二、甥达延赞松的身世

在敦煌藏文文献《吐蕃大事记》中,“达延”(དེ་རྒྱལ)始终是以“甥阿夏王”姓氏的形式,呈现在“达延芒布支(དེ་རྒྱལ་མོངོ་པོབོ་རྗེཆེ)”“甥达延赤松(དེབོབོནི་དེ་རྒྱལ་ཀྲིཁྲི་ཟུངོ)”和“甥达延赞松”这个疑似祖孙三代的姓名当中,总共出现了18 次。由此可以看出,要探究“甥阿夏王”的祖姓,撇开“达延”这个重要族源信息是很难说得通的。苯教古籍记载“……此后因为苏毗之地尚未传播苯教和辛氏,由当塞·达延者,邀请敦巴辛饶到金帽长角之宝座,命名穆央阔巴和朗央阔巴为苯名(དེཆེ་ནིས་སུམོ་པོའོཁྲི་ཡུལ་དུ་བོབོནི་དེངོ་གོཤཆེནི་མོ་མོཆཁྲིས་ནི། མོཁྲི་ནིཁྲི་སྲཁྲིདེ་པོའོཁྲི་ལྡེངོས་སཆེ་ལྡེ(དེ)་རྒྱལ་གྱིཁྲིས། གོཤཆེནི་རབོ་གོསཆེར་ཤ་རུ་རཁྲིངོ་ཁྲཁྲི་ལ་སྤྱོནི་དྲེངོས་ནིས། བོབོནི་གྱིཁྲི་མོཚནི་ནིཁྲི་དེམུ་གོཡོངོ་འོཁབོར་བོ་དེངོ་སླངོ་གོཡོངོ་འོཁབོར་བོར་བོཏགོས།)”。[24]这表明“达延”是个具有悠久历史的姓氏,早在苯教始祖敦巴辛饶时期就已经在历史上扮演着重要角色。

据《智者喜宴》记载:“禄东赞为编制吐蕃行政区划,重视利用石子和木条,把文字书写在多达六头犏牛驮子的木牍上。木牍无序而产生凌乱,四宰相听闻番禺达延之地一位叫芒布支的神童,遂前往去邀请(མོགོར་གྱིཁྲིས་བོབོདེ་ཀྱེཁྲི་ཁབོདེ་བོཅོའོ་བོའོཁྲི་ཕྱིཁྲིར་རྡེཆེའུ་དེངོ་ཤཁྲིངོ་བུ་གོཙིཙིགོས་སུ་གོསབོལ་ཏཆེ་བྱངོ་བུ་མོཛཛོ་ཁལ་དྲུགོ་ལྡེཆེངོ་བོར་བྲིཁྲིས་པོས་བྱངོ་ཁྲམོ་མོ་ཐཆེབོས་པོར་འོཁྲུགོས་ནིས་འོཕནི་ཡུལ་དེར(དེ)་རྒྱལ་ནི་བྱཁྲིས་པོ་མོངོ་པོབོ་རྗེཆེ་བྱ་བོ་འོཕྲུལ་ཆཆེ་བོར་བླབོནི་པོབོ་བོཞིཁྲིས་འོཚཛོལ་དུ་ཕྱིཁྲིནི་)”。[25]彭域(འོཕནི་ཡུལ)在之前被称之为岩波(ངོས་པོབོ)。在朗日论赞时期,“朗日论赞颁布法令,将岩波改为彭域(བོཙིནི་པོབོ་ཁྲཁྲི་སླབོནི་བོཙིནི་གྱིགྱྀས། བོཀའོ་སྩལ་ཏཆེ། ཡུལ་ངོས་པོབོ་ལས། འོཕནི་ཡུལ་དུ་མྱྀགྱྀངོ་སྤབོས་བོབོས)”[26]༠可见,“达延芒布支”(དེ་རྒྱལ་མོངོ་པོབོ་རྗེཆེ)的最初发祥地是彭域,在今西藏拉萨市北部林周一带。

根据《吐蕃大事记》显示,“达延芒布支”其人,早在松赞干布时期就是一位举足轻重的人物,此人曾帮助吐蕃第一次全方位编制了行政区划。还承担了“(文成)公主骑乘白骡由达延芒布支引导(ཀབོངོ་ཇབོ་དྲེཆེའུ་དེཀར་ཞིཁྲིགོ་ལ་བོཅོཁྲིབོས་ཏཆེ་དེར་རྒྱལ་མོངོ་པོབོ་རྗེཆེའོཁྲི་སྣེཆེ་ཁྲཁྲིདེ)”[27]和“(公元653)达延芒布支收集象雄大料(དེ་རྒྱལ་མོངོ་པོབོ་རྗེཆེས་ཞིངོ་ཞིཁྲིངོ་གྱིཁྲི་ཕྱིཁྲིངོ་རཁྲིལ་བོགྱིཁྲིས།)”[28]等重任,可谓功勋卓著。公元657年,此人死于与唐苏定方的战事。

公元675 年,“甥达延赤松”登上历史舞台,并具有了吐蕃“甥或侄(དེབོབོནི)”的身份,这说明其祖辈与赞普宗室有亲属关系。据《吐蕃大事记》记载:“及至猪年,春,赞普赴往协香,王侯赤玛洛举行大宴,甥达延赤松贡献大量金铜(ཕགོཁྲི་ལབོ་ལ་བོབོ་སྟཆེ། བོཙིནི་པོབོ་དེཔྱིཁྲིདེ་ཞིཆེ་ཤཁྲིངོ་དུ་གོཤཆེགོསྟཆེ། བོཙིནི་མོབོ་ཁྲཁྲི་མོབོ་ལནི་གྱིཁྲིས། སྟབོནི་མོབོ་ཆཆེནི་པོབོ་གོསབོལདེ། འོབོབོནི་དེ་རྒྱལ་ཁྲཁྲི་ཟུངོ་གྱིཁྲིས། གོསཆེར་ཟིངོས་ཆཆེནི་པོབོ་གོསབོལདེ།)”。[29]此事件应该是指达延赤松与墀邦公主的订婚典礼。此后,此人在687年、688年出任了大料集的任务。如《吐蕃大事记》记载:“及至牛年,赞普驻锡聂噶之唐布拉,赞蒙墀邦赴嫁阿夏王为妻……(གློངོ་གྱིཁྲི་ལབོ་ལ་བོབོ་སྟཆེ། བོཙིནི་པོབོ་ཉིཆེནི་ཀར་གྱིཁྲི་ཐངོ་བུ་ ར་ནི་བོཞུགོས་ཤཁྲིངོ་།བོཙིནི་མོབོ་ཁྲཁྲི་བོངོས། འོ་ཞི་རྗེཆེ་ལ་བོགོ་མོར་གོཤཆེགོས་)”[30]。于公元689年,吐蕃将王妹墀邦嫁给达延赤松,并始有“阿夏王”之称谓。此后,此人于公元690 年和公元694 年间出任了大料集、出战等。694年的《大事记》中记载了此人的死讯,但并未说明死因。

公元706年,“甥达延赞松”接任了达延赤松的王位。在公元706、公元707、公元711、公元711、公元712、公元713、公元714 年担任了收集大料的重任。公元727年,被吐蕃晋封为大论(宰相)[31],公元744 年担任军事统帅,此后直到公元756 年,在《吐蕃大事记》中未见记载。但在《智者喜宴》中,赤德松赞时期还有“甥阿夏王”这样的人物[32],此时的“甥阿夏王”,是否还是达延家族来担任就不得而知了。根据“鉴于此,娘韦童三人,加之蔡邦森四人,因忠于赞普,封赏了大量奴户和大片土地,并委任为赞普之大相(འུངོ་ལྟ་སྟཆེ། མྱྀངོ་དེབོའོས་མོཐབོནི་དེངོ་གོསུམོ། ཚཚེས་པོབོངོ་སྲཁྲིནི་དེངོ་བོཞིཁྲིས ། གློབོ་ བོ་ ཉིཆེ་ ནིས། བྲིནི་ ཁྱཁྲིམོ་ མོངོ་ པོབོ་ དེངོ་ ཡུལ ་ ཆཆེནི་པོབོ་ སྩལ་ ཏབོ། བོཙིནི་ པོབོའོཁྲི་བླབོནི་ པོབོར ་བོཅུགོ་གོབོ)”[33],我们了解到在当时的吐蕃,被征服的小邦的新首领一般是由忠臣或功勋卓越的将相担任,并赋予其世袭权。但是,该家族若发生断代(རབོས་ཆདེ)或被惩处(བོཀྱེབོནི་ཕབོ)的情况,赞普将这个爵位转封给其他将相,如在“韦·赤苏毗王藏希(དེབོའོས་ཁྲཁྲི་སུམོ་རྗེཆེ་རྩེངོ་བོཞིཆེར)”[34]和“没卢·赤苏毗王达囊(འོབྲིབོ་ཁྲཁྲི་སུམོ་རྗེཆེ་སྟགོ་སྣེངོ)”[35]两个名称中体现的那样,苏毗王也曾有两种不同姓氏的官员担任。

《旧唐书·吐蕃传》记载:“弄赞弱冠嗣位,性骁武多英略,其邻国羊同,及诸羌并宾服之……”①《旧唐书》卷一百九十六上。和《新唐书·吐蕃传》记载:“论赞生弃宗弄赞,亦名弃苏农,亦号弗夜氏。其为人慷慨才雄,常驱野马犁牛,驰刺之以为乐。西域诸国共臣之”。②《新唐书》卷二百一十六上。松赞干布时期不仅完成了青藏高原诸部的统一,并将西域诸部收于治下。敦煌藏文文献记载,“吐蕃苏毗千户长之属下通颊和阿夏千户长,其属下则王桑,其属下有吐蕃苏毗之小千户长、通颊和阿夏之小千户长(བོབོདེ་སུམོ་གྱིགྱྀ་སྟབོངོ་པོབོནི་གྱིགྱྀ་འོབོགོ་དུ་མོཐབོངོ་ཀྱེབོ་དེངོ་འོ་ཞིའོགྱྀ་སྟབོངོ་པོབོནི། དེཆེའོཁྲི་འོབོགོ་དུ་རྩེཆེ་རྗེཆེ་ཟིངོས།དེཆེའོཁྲི་འོབོགོ་ཏུ་བོབོདེ་སུམོ་གྱིགྱྀ་སྟབོངོ་ཅུངོ་དེངོ་མོཐབོངོ་ཀྱེབོ་དེངོ་འོ་ཞིའོགྱྀ་སྟབོངོ་ཅུངོ་།)”。③法藏敦煌藏文文献第P·T1089卷。可见,在吐蕃体制里,“阿夏王”只是个爵位,其属下还有千户长、小千户长等。在赤松德赞和赤德松赞时期的君臣弘佛盟约里,将“阿夏王”排在众臣之首,可能是因为“阿夏王”具有吐蕃王室血统,而并不是其在群臣中权位的体现。

三、阿夏的由来及其沿革

苯教古籍《世续题解详传》[36]《赛米》[37]和《苯教源流宏扬明灯》[38]等史料中,早在苯教创始人辛饶弥沃切时期就有“阿夏人”和“阿夏之地”(འོ་ཞི་ཡུལ)的概念。而在《蕃人族谱莲花苑》中,“阿夏”的族源归于藏族四大原始氏族之“赛氏”(བོསཆེ)和“噶氏”(སྒ)。根据辛饶弥沃切的生卒年代,“阿夏”最早的历史可以上溯到公元前200年左右。

关于阿夏一名的由来,在藏文史料中这样记载:“时舌·玉奔家族百姓起乱,城堡迁至拉热,拉热蒋家族都归属“舌氏(ལྕེཆེ)”,从此依次衍生,舌氏收养一个啊啊啼哭在一顶帽子(藏语称帽为‘夏’)当中的男婴,世称阿夏王(ལྕེཆེ་གོཡུ་འོབུམོ་གྱིཁྲི་རྒྱུདེ་ཀྱེཁྲི། འོབོངོ་གོཁྲི་ཡོབོ་ལབོགོ་བྱུངོ་ནིས། ཁྱཁྲིམོ་མོཁར་ལ་རར་བྱབོནི་ནིས་ལ་ར་རྒྱངོ་ཁྱཁྲིམོ་དེངོ་བོཅོས་པོ་ལྕེཆེ་ཡོཁྲིནི། དེཆེ་ནིས་རཁྲིམོ་གྱིཁྲི་བྱབོནི་པོས། ཞྭ་མོབོ་གོཅོཁྲིགོ་ཁུདེ་ནི། བུ་ཆུངོ་གོཅོཁྲིགོ་འོ་འོ་ཟིཆེར་ནིས་ངུ་ཡོཁྲིནི་འོདུགོ་པོས། དེཆེ་ལྕེཆེས་བོསབོས་པོས་མོཁྲིངོ་ལ་འོ་ཞྭ་རྒྱལ་པོབོ་ཞིཆེས་གྲགོས་སབོ)”[39]。关于“舌氏”,在苯教古籍中:“(敦巴辛饶时期)彼地有一处曰苯舌织之地,彼之富有,可以用但凡其他辛师来布道,将赐予尽有食财之一半来形容(ཡུལ་དེཆེ་ནི་གྱིཆེར་ལྕེཆེ་དྲུབོ་བྱ་བོ་གོཅོཁྲིགོ་ཡོབོདེ། དེཆེ་ལ་ཟི་ཐངོ་ཆཆེ་བོའོཁྲི་དེཔོཆེ་ནིཁྲི། གོཤཆེནི་པོབོ་གོཞིནི་གྱིཁྲི་ལམོ་སྟབོནི་ཕཆེར་ནི། ཟི་བོ་ནིབོར་ཅོཁྲི་ཡོབོདེ་པོའོཁྲི་ཕྱིཆེདེ་སྟཆེར་རབོ)”[40]。这个与《北史》中:“者舌国,故康居国,在破洛那西北,去代一万五千四百五十里”①《北史》卷八十五。的记载不谋而合。藏文史书中的“舌氏”很有可能是汉文史书中的“者舌国”。根据敦煌藏文文献中:“在赞普(松赞干布)之麾下,娘芒布支相囊不用让苏毗全民皆兵,用羊粪丸之幻术,游说舌氏之首领,招抚未脱离之所有户头(འུངོ་གོཁྲི་འོབོགོ་དུ་མྱྀངོ་མོངོ་པོབོ་རྗེཆེ་ཞིངོ་སྣེངོ་གོཁྲིས། སུམོ་པོ་མོཐའོ་དེགོ་དེམོགོཁྲིས་གོདེབོ་མྱྀཁྲི་དེགོབོས་པོར། ལུགོ་རྟུགོ་གོཁྲི་སྒྱུ་ཕབོ་སྟཆེ། ལྕེཆེའོཁྲི་ཐབོར་ཐབོ་ལ་བོརྗེབོདེ་ནིས། ཁྱཁྲིམོ་གྲངོས་མོ་ཤབོར་པོར་ཡོབོངོས་ཀྱེཁྲིས་འོབོངོས་རྣལ་མོར་བོཀུགོ་གོབོ)”[41]

这样的记载来看,至少在松赞干布时期,“舌氏”家族还在延续。

在古籍《西域授记》中:“苏毗和阿夏抵达此地时,阿夏和苏毗来到此地时我死亡之际,苏毗首先抵达西域时,此仙女死于仙女中,从而成为星石王之女。(གོངོ་གོཁྲི་ཚཚེ་སུམོ་པོ་དེངོ་། འོ་ཞི་དེགོ་དེཆེར་དེབོངོ་བོ་དེངོ་། གོངོ་གོཁྲི་ཚཚེ་ཡུལ་དེཆེར་འོ་ཞི་དེངོ་སུམོ་པོ་འོབོངོ་བོ་དེཆེའོཁྲི་ཚཚེ་བོདེགོ་འོཆཁྲི་བོའོཁྲི་དུས་སུ།.....གོངོ་གོཁྲི་ཚཚེ་ལཁྲི་ཡུལ་དུ་ཐབོགོ་མོར་སུམོ་པོ་འོབོངོས་པོ་དེཆེའོཁྲི་ཚཚེ་ལྷ་མོབོ་འོདེཁྲི་ལྷ་མོབོའོཁྲི་ནིངོ་ནིས་ཤཁྲི་འོཕབོས་ནིས་སྐར་རྡེབོའོཁྲི་རྒྱལ་པོབོའོཁྲི་བུ་མོབོར་འོགྱུར་རབོ།”[42],和新疆出土的木简61-Ⅱ30-M.I.xxviii.1 A-1 记载的“阿夏迁移者中有多少定居者(འོ་ཞི་རྐྱེ་བོ་ལས་གོཞིཁྲི་མོཁནི་ཇཁྲི་མོཆཁྲིས་པོ)”[43],以及《智者喜宴》中“出现不属于卫藏十人的阿夏两部,阿夏大头者之子阿夏益西永忠赴康地受戒中途抵拉萨,阿夏人威力巨大是源于此,阿夏占据了那南折俄和无忧之地(དེབུས་གོཙིངོ་གོཁྲི་མོཁྲི་བོཅུ་ལ་མོཁྲི་ཐཆེ་བོ་ལའོབྲིཆེའོཁྲི་སྡཆེ་གོཉིཁྲིས་བྱུངོ་སྟཆེ་འོ་ཞི་མོགོབོ་བོབོ་ཆཆེའོཁྲི་བུ་འོ་ཡོཆེ་ཤཆེས་གོཡུངོ་དྲུངོ་གོཁྲིས་ཁམོས་སུ་སྡབོམོ་པོ་ལཆེནི་དུ་འོགྲབོ་བོའོཁྲི་ལམོ་ལྷ་སར་ཕྱིཁྲིནི་པོས། ་.....འོ་ཚཛོ་མོཐུ་ཆཆེ་བོ་རྒྱུ་མོཚནི་ཡོངོ་དེཆེ་ཡོཁྲིནི། འོ་ཞི་དེཆེས་སྣེ་ནིམོ་འོདྲེཆེ་བོརྔས་དེངོ་འུ་ཡུགོ་མོདེའོཁྲི་གོནིས་གོཞིཁྲི་བོཟུངོ་།”[44]的记载中可以看到,一部分阿夏人后来迁徙到西域和青藏高原腹地生活。

综上所述,我们得知,阿夏一名起源于青藏高原原始氏族部落“舌”氏家族。大约在公元前二世纪,迁徙或扩展至罗姆河流域,与塞种人相融,形成了“塞氏”,构成藏族六大原始氏族之一,后来逐渐壮大成为阿夏小邦。吐蕃赞普达日年赛在位时期,吐蕃征服阿夏王并将其收于吐蕃治下。大约从公元六世纪左右开始,阿夏小邦主要栖息在西域和青藏高原西北一带。吐蕃赞普赤都松时期,阿夏贵族达延氏与吐蕃王室联姻,吐蕃赞普赐予达延氏“阿夏王”爵位,并给予世袭权。因此,笔者认为2018血渭1号墓出土之银制印章,不仅改变不了这座墓葬的吐蕃文化属性,反而更进一步证明了其属于吐蕃文化范畴这一史实。

猜你喜欢
苯教大事记藏文
苯教音乐研究的学术前沿动态
共处与辩诤:一部15世纪藏文传记所描述的佛教徒与非佛教徒“他者”的对话①
大事记
敦煌本藏文算书九九表再探
一月大事记
西藏大批珍贵藏文古籍实现“云阅读”
信息技术藏文编码字符集扩充集A
一月大事记(2019年2月1日~2月28日)
苯教在藏文化视野中的自观与他观
——以甘南迭部为例
拜读著作 缅怀藏族音乐学家嘉雍群培先生